Ponad 4- letni okres wdrażania w naszym przedszkolu w/w innowacji pedagogicznej pozwolił na utwierdzenie nas
w przekonaniu ze obrana przez nas droga ma wielki sens. Przedszkolaki stają się o wiele bardzie samodzielne, powierzanie im odpowiedzialności za wykonanie zadania skutkuje samodyscypliną. Są bardziej opiekuńcze i życzliwe w stosunku do swoich kolegów i jeśli widzą taką potrzebę, chętnie służą pomocą.  Stają się bardziej aktywne, wykazują większą inicjatywę, co zauważają również w domu rodzice.  Co więcej, same dzieci starają się zainteresować rodziców swoimi zadaniami i obowiązkami w przedszkolu. Zwizualizowane instrukcje dają im poczucie wiedzy na temat tego, co robią bez zbędnego tłumaczenia
i werbalizmu. Są  także świadome procesu edukacyjnego, do którego podchodzą bardziej entuzjastycznie i odpowiedzialnie.

Pierwsze zetkniecie grona pedagogicznego naszego przedszkola z pedagogiką planu daltońskiego miało miejsce podczas spotkania, które przeprowadziła pani Katarzyna Dryjas. Nawiązanie współpracy z Prezesem Polskiego Stowarzyszenia Dalton oraz dwukrotna wizyta studyjna w kierowanym przez panią prezes Przedszkolu nr 16 w Ostrowcu Świętokrzyskim pokazały,  „że to naprawdę działa”. Dlatego też kadra naszego przedszkola cyklicznie bierze udział w organizowanych przez Polskie Stowarzyszenie Dalton szkoleniach
 i konferencjach. Zimą nauczycielki: p. Urszula Stanik, p. Monika Ławińska,
p. Edyta Szymczyk uzyskały certyfikaty po ukończeniu ostatniego już
 III modułu szkoleń z zakresu edukacji daltońskiej. Zdobyte wiadomości sukcesywnie przenoszą na grunt naszego przedszkola.

Nasza codzienna praca – rozwiązania praktyczne – co udało nam się zrobić?

Każda sala została odpowiednio przygotowana do realizacji Planu Daltońskiego. Dzięki niestandardowym środkom dydaktycznym, organizacji przestrzeni, wydzieleniu miejsc do działań tematycznych i zgromadzeniu w nich odpowiednich materiałów dydaktycznych, dzieci mają ogromna szansę na swobodne podejmowanie samodzielnych działań. Elementem, który im w tym pomaga, wykorzystywanym w naszej codziennej pracy jest wizualizacja procesów. Opiera się ona na barwnych ilustracjach przedstawiających w sposób symboliczny różne procesy oraz działania podejmowane przez dzieci.
Wizualizujemy następujące po sobie: dni tygodnia, dni miesiąca, miesiące
w roku, pory roku czy kolejne urodziny poszczególnych dzieci (kalendarz urodzin). Wizualizujemy planowanie kolejnych czynności. Każdy poranek
w przedszkolu to wspólne planowanie dnia. Wspólnie z dziećmi nauczycielka umieszcza na tablicy obrazki przedstawiające kolejne czynności zaplanowane przez nauczyciela. Dzieci doskonale orientują się, co będą za chwilę robić
 i czują się współodpowiedzialne za realizację planowanego dnia. Znając występujące po sobie poszczególne etapy dzieci czują się bezpieczne.
Każdy dzień w klasie rozpoczyna się od zaznaczenia swojej obecności na tablicy i pogody w kalendarzu pogody. W każdej z sal znajdują się tablice zadań przeznaczonych do realizacji w danym tygodniu. Karty pracy są różnorodne, dostosowane do wieku i możliwości dzieci. Salę zdobią daltońskie zegary wizualizujące dzieciom czas wykonywania pewnych działań. Działania daltońskie skierowane są również na pracę w parach i zespołach zadaniowych. Stosowane są umowne sygnały np. do sprzątania zabawek.

Powyższe priorytetowe działania  zbliżyły naszą placówkę do certyfikacji. Jesteśmy dumne z naszych maluszków!

Wychowawczynie: Urszula Stanik, Monika Ławińska

Efekty wdrażania pedagogiki planu daltońskiego w naszym przedszkolu

Od roku szkolnego 2017/2018 rozpoczęliśmy wdrażanie  w pracy dydaktyczno-wychowawczej  metodyczną innowację pedagogiczną  tj. koncepcję pedagogiki planu daltońskiego.  Główne zasady tego planu to:  odpowiedzialność,   samodzielność, współpraca, które zgodnie z założeniami Helen Parkhurst stanowią swoistą „receptę” na ukształtowanie prawidłowej postawy dzieci wobec siebie, ludzi i świata.

 Samodzielność

Dziecko na podstawie wskazówek nauczyciela stara się rozwiązać postawiony problem, szuka także własnych źródeł wiedzy, nie traktuje nauczyciela jako skarbnicy gotowych rozwiązań, lecz jako partnera, od którego można otrzymać wskazówkę  (z inicjatywą takich spotkań powinno wychodzić dziecko).

Odpowiedzialność

Nierozerwalnie  wiąże się z wolnością (dziecko samo decyduje o sposobie wykonania postawionego zadania – tempie, kolejności i czasie), ponieważ za wolnym wyborem stoi odpowiedzialność   za wykonanie zadania, które dziecko ponosi przed nauczycielem (samoocena i ocena nauczyciela jako ostatni etap pracy) oraz przed innymi członkami zespołu/ grupy; dzięki temu maluch uczy się, że z danej wolności należy mądrze korzystać.

Współpraca

Dziecko nie pracuje w oderwaniu od społeczności  i nawet jeżeli zajmuje się czymś samodzielnie, musi uwzględniać potrzeby innych; z kolei zadania w zespołach stawiają na rozwój umiejętności komunikacyjnych. Ma działać i poszukiwać, a nie sięgać po gotowe rozwiązania, ma badać świat i wyciągać wnioski – już od przedszkola.  Każde działanie dziecka i nauczyciela powinno być zgodne z powyższymi zasadami.

Rola Nauczyciela

 Plan Daltoński nie jest sztywnym systemem można go modyfikować w zależności od: możliwości  grupy, z jaką  pracuje nauczyciel;  warunków, w jakich nauczyciel pracuje  (lokal, baza przedszkola - wyposażenie);  kreatywności, zaangażowania  nauczyciela.     Kim staje się nauczyciel? Strategiem, inicjatorem, konsultantem, dopiero na końcu osobą pomagającą i oceniającą.

       By umożliwić przejrzystą organizację Daltona  wizualizujemy proces. Poczucie odpowiedzialności będzie stymulowane wtedy, gdy dzieci będą mogły planować
i ukończyć ich pracę z pewną administracją. 
 

Wizualizujemy dni tygodnia- stosowanie systemu kolorów dnia. Każdy dzień tygodnia ma swój kolor . Dzięki temu, że każdy dzień oznaczony jest kolorem, nawet najmłodsze dzieci mogą zdobywać umiejętność identyfikowania dni tygodnia, zanim jeszcze nauczą się rozpoznawać lub odczytywać ich nazwy.
 

Wizualizujemy program dnia:
Poprzez wizualizację programu z „dziennymi rytmicznymi kartami”, dzieci czują się odpowiedzialne za dzienny program i uczą się planować pracę. Dziecko samo będzie mogło pilnować porządku dnia, co w konsekwencji rozbudzi u dzieci poczucie odpowiedzialności. Wystarczy, że dziecko spojrzy na ścianę, na której będzie zawieszony w obrazkach, z papierowym zegarem wskazującym czas rozpoczęcia danego zajęcia- plan. Dziecko samo będzie mogło pilnować porządku dnia - co w konsekwencji również rozbudzi w Nim poczucie odpowiedzialności.

Wizualizujemy zadania szkolne:
W grupach przedszkolnych  używamy „tygodniowego przydziału zadań na tablicy.”  Nauczyciel wybiera kilka różnych zadań w każdym tygodniu, z którymi dzieci zapoznają się w poniedziałki  podczas porannego programu. W ciągu całego tygodnia dzieci wybierają zadanie z „tablicy zadań”. Mogą je zrealizować w wolnym, wybranym przez siebie czasie, po zajęciach, zabawach, które są realizowane z całą grupą. Na wykonanie zadań dziecko ma tydzień czasu. Po ukończeniu zadania dziecko pokazuje efekt nauczycielce i zaznacza na tablicy ukończenie swojego zadania, pracy na tablicy, wybierając w odpowiednim kolorze magnez symbolizujący dzień tygodnia, w którym zadanie zostało wykonane.

Wizualizujemy współpracę:

Współpraca pomiędzy uczniami jest ważnym elementem edukacji Daltona. W tym wieku jest to bardzo trudne, ale jest ważną umiejętnością, którą u dziecka powinno się rozwijać od najmłodszych lat. Praktyka oraz badania pokazują, że tłumaczenie przez rówieśnika jest czasami bardziej skuteczne niż polecenia nauczyciela. Jednakże to nie jest intencją edukacji daltońskiej, by tylko dziecko miało być pomocnikiem innych dzieci. Współpraca, jako pedagogiczny czynnik jest możliwa w prawie każdej zabawie i dziedzinie nauczania. 
Następnym krokiem w rozwijaniu umiejętności dzieci będzie wykonanie zadania w parach. Każdego tygodnia pary będą się zmieniać, co pozwoli dziecku na kontakt i lepsze poznanie kolegi / koleżanki. Dzieci mogą bawić się z przyjacielem / przyjaciółką, ale muszą nauczyć się również bawić z innymi bez wykluczania kogokolwiek.

Wizualizujemy obecność i nastrój- dzieci po przyjściu do przedszkola codziennie zaznaczają swoją obecność oraz aktualny nastrój.  Nauczyciel uzyskuje w ten sposób informację, na które dziecko powinien zwrócić większą uwagę.

Tablica z obowiązkami porządkowymi . Z doświadczenia wiemy, że dzieci bardzo lubią pomagać innym, chcą wykazywać inicjatywę, lubią czuć się ważne. Właśnie dlatego, by wspierać i dawać im poczucie odpowiedzialności zadania porządkowe, takie jak: układanie zabawek, pomoc przy nakrywaniu do stolików, rozdawanie przyborów i inne, są powierzane określonym dzieciom. 

Wizualizacja czasu - zegar daltoński  - spełnia on swoją rolę przy wyznaczaniu czasu na spożywanie posiłków, na zabawę, sprzątanie… bardzo istotną rolę spełnia w czasie wolnym, kiedy dzieci maja czas na zabawę swobodną. Obserwując ruchy wskazówek widzą, że czas ten się kończy.  

Wizualizacja rodzaju pracy - sygnalizator – ułatwia organizację  rodzaju pracy dzieci. Podczas pracy indywidualnej nikt nie rozmawia (kolor czerwony), podczas pracy grupowej można cicho rozmawiać, poradzić się kolegi (kolor żółty). Gdy jest kolor zielony, dziecko może poprosić o pomoc nauczyciela.

Wizualizacja urodzin- dzięki wykorzystaniu kalendarza do wizualizacji urodzin dziecko samo kontroluje, kto jeszcze będzie obchodził urodziny. Zapamiętuje ponadto pory roku
i nazwy kolejnych miesięcy.

Wdrażając koncepcję planu daltońskiego pragniemy udoskonalić dotychczasową rzeczywistość przedszkolną. Za Helen Parkhurst chcemy nauczyć dzieci, iż nie ma samodzielności bez szacunku dla różnic indywidualnych, nie ma współpracy bez poszanowania innych osób, z którymi współdziałamy lub musimy współdziałać. Aby zagwarantować sukces przy realizacji tej koncepcji musimy wykształcić w sobie nawyk stosowania naczelnej zasady metody daltońskiej, która brzmi: „… nauczycielowi oraz rodzicom nie wolno robić niczego, co dziecko potrafi zrobić samo”.

Efekty (korzyści z wdrożenia koncepcji pedagogiki daltońskiej):

- dzieci wiedzą, że nie z każdym muszą się przyjaźnić, ale powinny umieć z każdym współpracować,

- integracja zachodzi w obrębie całej grupy – nie tylko wśród najbliższych kolegów (podczas pracy w parach, zespołach, pracują „każdy z każdym”, uczą się empatii, koleżeństwa, umiejętnej współpracy), rozwijają umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi,

- samodzielnie rozwiązują problemy, w przypadku nierozwiązania problemu potrafią szukać pomocy np. u kolegów, osoby dorosłej (np. nauczyciela),

 - dzięki samodzielnej pracy dzieci odkrywają swoje możliwości i pragnienia,

 - współdziałając w zespole dziecko czuje się zobowiązane do wykonania powierzonych mu zadań (w ciągu tygodnia wyznaczane są zadania, które dziecko wykonuje według swojego planu, zgodnie z tablicą zadań),

- przedszkolaki wyrabiają w sobie umiejętność planowania czasu oraz poczucie odpowiedzialności, dokładności i systematyczności, - potrafią pracować z instrukcją,

- dzieci zdobyte umiejętności przenoszą na grunt domowy, co skłania rodziców do podjęcia większej współpracy z nauczycielami,

- rodzice nabywają umiejętność obdarzania dzieci zaufaniem, pozwalają na większą niezależność, nie wyręczają dzieci.

Koordynator ds. wdrażania planu daltońskiego

Urszula Stanik

W ostatnim tygodniu marca w Publicznym Przedszkolu w Dobromierzu odbyły się zajęcia otwarte pt. „List od Pani Wiosny”. Wzięli w nich udział rodzice i nauczycieli naszej szkoły, dyrektorzy i nauczyciele z zaproszonych szkół oraz pracownik Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli z Kielc. W czasie spotkania dzieci zaprezentowały gościom wykorzystanie pomocy dydaktycznych oraz wizualizacji, niezbędnych do realizacji innowacji pedagogicznej w naszym przedszkolu- Planu Daltońskiego.

Zajęcia rozpoczęły się od rozwiązywania zagadek o tematyce wiosennej, przeliczania i zaznaczania sylab. Następnie wszyscy uczestniczyli w zabawie integracyjnej ,,Wiosenny deszczyk i wietrzyk”, w czasie której dzieci osuszały swoim oddechem suknię Pani Wiosny, a gdy usłyszały dźwięk padającego deszczu chowały się pod ogromny parasol, trzymany przez gości. Czas zabawy odmierzał zegar daltoński. Kolejnymi zadaniami od Pani Wiosny były: praca w zespołach mieszanych wiekowo, wspólne zaśpiewanie piosenki z podziałem na głosy oraz wykonanie pracy plastycznej według instrukcji. Dzięki zastosowaniu ,,sygnalizatora świetlnego” zadanie plastyczne motywowało dzieci do samodzielnego poszukiwania rozwiązań. Zebrani mogli ponadto zaobserwować jak przedszkolaki administrują i monitorują własne działania edukacyjne z wykorzystaniem tablicy zadań. Jest to wspaniałe narzędzie motywujące dzieci do planowania swojej pracy oraz odpowiedzialności za powierzone zadania. Efekty pracy dzieci można obejrzeć na przedszkolnej wystawie prac plastycznych.

Spotkanie odbyło się w miłej atmosferze wspólnej zabawy. A dzięki tej formie zajęć goście zapoznali się ze sposobem pracy nauczyciela. Obserwowali dzieci w czasie zabaw i zajęć w grupie rówieśniczej. Rodzice mieli możliwość poznać osiągnięcia swojej pociechy oraz zachowania w czasie zajęć dydaktycznych. Mogli porównać stopień rozwoju swojego dziecka z jego rówieśnikami. Włączanie rodziców natomiast w edukację dzieci już od przedszkola jest formą akceptowaną i praktykowaną w naszej szkole. Na koniec dnia przedszkolaki były bardzo zadowolone z odwiedzin i pełne wrażeń po integrujących zajęciach z zaproszonymi gośćmi.

Urszula Stanik

Zawód nauczyciela charakteryzuje się koniecznością aktualizowania zdobytej wiedzy, zdobywania nowych umiejętności i wiadomości. Każdy nauczyciel powinien być nastawiony na ciągłe wzbogacanie swoich kwalifikacji i swojej osobowości.

Konkurencyjny rynek pracy modyfikuje wymagania stawiane nauczycielom i szkole. Również system awansu zawodowego motywuje nauczycieli do doskonalenia, które wpływa na podnoszenie jakości pracy szkoły. Wspaniałą formą rozwoju jest obserwacja i dzielenie się doświadczeniami. Dlatego tez w minionym tygodniu wychowawczynie przedszkolaków wraz z dyrektorem wzięli udział w zajęciach otwartych, zorganizowanych przez zaprzyjaźnione Przedszkole Publiczne nr 16 „Kolorowa Akademia” w Ostrowcu Świętokrzyskim. Placówka ta w 2011 roku otrzymała Międzynarodowy Certyfikat Przedszkola Daltońskiego i jest inspiracją dla Publicznego Przedszkola w Dobromierzu do wdrażania innowacji pedagogicznej "Edukacja daltońska w przedszkolu". Podczas pobytu nauczyciele obserwowali przyjazną przestrzeń edukacyjną oraz podziwiali samodzielne funkcjonowanie przedszkolaków, dzięki wykorzystaniu pomocy z planu daltońskiego.

Cennym źródłem informacji była również wymiana doświadczeń z pedagogami pracującymi w/w metodą. Dziękujemy Pani Dyrektor Katarzynie Dryjas za zaproszenie i dobre rady, które zapewne wdrożymy w pracy naszego przedszkola.

Dyrektor